Cd-rom leert scholieren het Fries
15 okt 2005
Cd-rom leert scholieren het Fries
LEEUWARDEN - Het product van Polderland, regels voor spelling en grammatica vertaald in computertoepassingen, lijkt op het eerste gezicht weinig ideëel. En vaak is het dat ook niet. Het bedrijf maakte een spellingscontrole en elektronisch woordenboek bij de befaamde Oxford Dictionary of English, de ‘Dikke Van Dale’ voor het Engels.
En daar laat het bedrijf, dat tien werknemers heeft, zich volgens de gebruikelijke tarieven voor betalen. Maar juist dat ‘grote’ werk, waarmee de inkomsten worden veiliggesteld, maakt het mogelijk dat Polderland daarnaast werk doet voor de kleine talen. Een spellingscontrole voor het Zuid-Afrikaanse Bantu bijvoorbeeld, of voor het Bosnisch, Macedonisch of het Fries.
Ongeveer een jaar geleden verscheen op cd-rom de Fryske TaalHelp, een woordenboek, spellingscontrole en, zoals de naam zegt, taalhulp ineen. De Fryske TaalHelp laat onder meer ‘betiizjende wurden’ zien, zoals ‘muoilik’, dat weliswaar op het Nederlandse moeilijk lijkt, maar iets anders betekent (emotioneel). Van de TaalHelp werden in één jaar tijd drieduizend exemplaren verkocht.
Volgens Eveline Janse, die de voorlichting over de producten van het bedrijf verzorgt, kon de prijs dankzij een subsidie van de provincie Fryslân en de inzet van de Fryske Akademy - daar moet de inhoudelijke informatie vandaan komen - laag gehouden worden: 17,50 euro.
Na het verschijnen van de Fryske TaalHelp wilden Polderland en de Fryske Akademy de samenwerking voortzetten en de provincie gaf subsidie voor het volgende product, dat komende woensdag op een symposium in Oranjewoud gepresenteerd wordt: de BerneTaalHelp. De cd-rom moet via onderwijsbureau Cedin (het voormalige GCO) op Friese basisscholen terechtkomen en kan daar gebruikt worden in de Friese les.
De BerneTaalHelp is aangepast aan de nieuwe lesmethode die voor Fries wordt gemaakt en kan kinderen naast taalvaardig ook computervaardig maken. Bij een basiswoordenschat van duizend woorden valt in het woordenboek de uitspraak te beluisteren. Verder zijn er ‘betiizjende wurden’ opgenomen, evenals een aantal voor kinderen moeilijke Friese werkwoordsvormen. De vrolijke lay-out met veel plaatjes en kleuren moet ervoor zorgen dat kinderen het bovendien leuk vinden om Fries te leren, zegt Janse. Polderland verwacht dat het overgrote deel van de 350 Friese basisscholen die bij Cedin zijn aangesloten, de cd-rom aanschaft.
Of er nog een vervolg komt met meer elektronische hulpmiddelen voor de Friese taal, is nog niet bekend. De wil is er wel. “Het Fries heeft een warm plekje bij ons.” Het zal vooral aan de mogelijkheden voor financiering liggen of er een vervolg komt op de Fryske TaalHelp en de BerneTaalHelp. Een uitgebreidere versie van de TaalHelp is het eerste waaraan de Fryske Akademy en Polderland denken, want in de bestaande versie is alleen het Fries-Nederlandse woordenboek opgenomen. In een ‘1.1-versie’ zou ook Nederlands-Fries moeten zitten.
“Andere producten waaraan we denken zijn een grammaticacontrole en een systeem voor spraakherkenning. Met dat laatste zou je bijvoorbeeld meer Friese ondertiteling op Omrop Fryslân kunnen verzorgen.”
Bron: Friesch Dagblad (15-10-2005)
