Expositie zondagschoolboekjes tijdens Tsjerkepaad 2013
Ook dit jaar zijn de Vermaning en de Doarpstsjerke weer opgenomen in het jaarlijks terugkerende Tsjerkepaad. De Doarpstsjerke heeft er deze keer wel een bijzondere attractie bij. Elke zaterdagmiddag wanneer de kerk is geopend is er een tentoonstelling van (oude) zondagschoolboekjes. Deze zijn afkomstig uit de particuliere verzameling van Anneke Hofstede (68) uit Surhuisterveen, die zelf fijne herinneringen heeft aan de Zondagschool en aan deze boekjes.
“Als kind ging ik altijd naar de zondagsschool”, vertelt zij. “Het hoogtepunt van het jaar was het Kerstfeest. De kerk was dan versierd met dennengroen en sinaasappels. De geur alleen al. In de kerk brandden echte kaarsen, we kregen chocolademelk en na afloop een sinaasappel mee en een boekje, naar leeftijd, het zgn. zondagschoolboekje. Geweldig vonden we dat, want zoveel kreeg je in die tijd nog niet.”
De zondagschool is van oorsprong afkomstig uit de Hervormde Kerk en de Doopsgezinde kerk. In de Gereformeerde kerken kende men deze traditie niet. Dat geldt dus ook voor de zondagschoolboekjes. “De traditie is ontstaan in 1850 en is nog steeds in ere.” De eerste boekjes zijn uitgegeven door het Nederlands Bijbelgenootschap. Boekjes van o.a. Aletta Hoog, W.G. van der Hulst, Anne de Vries, A. Norel-Straatsma en nog veel meer bekende schrijvers en schrijfsters. “In het begin waren er nog geen uitgevers van dit soort boekjes, daarom gaf het Bijbelgenootschap ze zelf uit.” Na de oorlog kwamen er andere uitgevers zoals o.a. G.F. Callenbach uit Nijkerk, J.N. Voorhoeve (Den Haag) en W.D. Meinema NV uit Delft.
Een goede omschrijving van wat het kenmerkende is aan een zondagschoolboekje is volgens haar moeilijk aan te geven. “Wel is het zo, dat er in die tijd weinig voor kleuters en kinderen werd geschreven en voor ieder kind binnen handbereik kwam. Het lezen was in die tijd meer voor mensen van hogere komaf. Een boek was voor kinderen van ‘de gewone man’ niet weggelegd, omdat zij daar geen geld voor hadden. Daarom was het in die tijd leuk om een boekje te krijgen. Wat nu achterhaald is, was toen een vooruitgang.”
Haar verzameling bestaat uit zo’n 900 zondagschoolboekjes, waarvan de oudste stammen uit de eind twintiger jaren van de vorige eeuw. De eerste waren nog dunne exemplaren met een slap omslag, later werden de boekjes dikker en kregen een stevige omslag.
Voor geïnteresseerden raadt zij aan een bezoek aan Stichting Kinderboek Cultuur Bezit in Winsum (Gn.) te brengen.
Hoewel het onmogelijk is alle 900 boekjes ten toon te stellen, zal een groot deel van haar verzameling te zien zijn in de Doarpstsjerke tijdens Tsjerkepaed 2013. Deze dagen (alle op zaterdag met openingstijden 13.30 – 17.00 uur) zijn 6 juli, 20 juli, 3 augustus, 17 augustus, 31 augustus en 14 september.
