Het wolvenwief van Surhuisterveen
uit: Panorama, november 1981
Tekst: Gerard Trentelman
Foto’s: Peter van Acker e.a.
|
Igors wolvin. ‘Alleen wat seks betreft, moet ik Igor teleurstellen…’ Het wolvenwief van Surhuisterveen Op een fraai stuk Fries grondgebied leeft een vrouw tussen de wolven. Van de leider van die trotse dieren is ze de trotse wolvin. En haar man en kinderen… ach, die maken niet zo’n punt van dat ‘tweede huwelijk’ van ma. Het moderne sprookje van het wolvenwief van Surhuisterveen. | |
| Er was eens een man die op een zonnige zondagmorgen aan het ontbijt monter tot zijn vrouw sprak: “Kom Grada, laat ons een wolf in huis nemen.” Dat die man zo abrupt met een wolf op de proppen kwam, laat zich verklaren door de omstandigheid, dat hij jarenlang biologie had gestudeerd en in die periode buitengemeen geboeid was geraakt door deze diersoort. “Ja, een goed idee,” antwoordde zijn wederhelft onmiddellijk even opgewekt want die vrouw was toch haar hele leven lang al dierengek en had dus naar alle waarschijnlijkheid ook ingestemd met de aanschaf van een koe, een geit of een door de dierentuin afgedankte miereneter. En zo geschiedde het alras dat het echtpaar en hun twee kinderen gezelschap kregen van Igor, een wolfje van een paar dagen oud uit het Wassenaars dierenpark. Nu, acht jaar later, is Ben Brugman (45) nog steeds idolaat van wolven. Er zijn er inmiddels drie: de twee mannetjes Igor en Yuri en de wolvin Anouschka. Schitterende, koninklijke Europese wolven, waarvan Igor onmiskenbaar de leider is. Dat ijzersterke dier is de absolute heerser op het Friese grondgebied waarop het kleine boerderijtje van de familie Brugman is gelegen. Igor is daar niet alleen superieur aan zijn twee soortgenoten, maar ook aan Ben en de kinderen Eveline (15) en Etienne (18). Alleen de vrouw des huizes, Grada Brugman-Laeijendecker (41), wordt door de wolf Igor als gelijke beschouwd. Dat kan ook moeilijk anders, want zij is in de loop der jaren Igors wolvin geworden. Niet meer en niet minder en Ben Brugman heeft dat maar te pikken. In de strenge rangorde van de wolvensamenleving is dat nou eenmaal niet anders. “Heerlijke dieren, die wolven,” concludeert Ben in zijn woning in Surhuisterveen, “ik geniet nog dagelijks van de souplesse en de intelligentie van die dieren. Ook dat sociaalvoelende van ze spreekt mij erg aan. Ik kan in hun primitieve denken, dacht ik, wel meekomen, vandaar dat ik het niet verwonderlijk vind dat ik mijn ‘leiderschap’ hier aan Igor ben kwijtgeraakt. Dan had ik na onze verhuizing van Zoetermeer naar Surhuisterveen maar niet anderhalf jaar in het westen moeten blijven werken en dus alleen de weekends maar thuis moeten komen. Igor pikte dat niet en heeft toen de macht gegrepen. Om naast Grada te komen, zijn wolvin. Hier binnen mag ik dan nog de heer des huizes zijn, buiten is hij de heerser.” GRADA BRUGMAN HEEFT ZICH HELEMAAL AANGEPAST AAN HAAR DRIE WOLVEN. Igor verwacht bijvoorbeeld al jaren dat Ben hem bij thuiskomst beleefd door het gaas van de ruim driehonderd meter grote ren komt groeten en pas dan mag hij het huis binnen, naar Grada en de kinderen. Het wolvenverblijf is allang taboe voor Ben. Hij zou de ren misschien binnen mogen wanneer hij zich slaafs en vooral ruggelings ter aarde werpt, aan de poten van Igor, maar waarschijnlijker is dat de wolf Brugman naar de strot grijpt.
Igor is de baas. Op het terrein rond het boerderijtje waar Grada Brugman met haar man Ben en twee kinderen woont, is de wolf Igor de baas. Igor verwacht dat Ben hem komt groeten voor hij de boerderij binnengaat. Daar komt Grada aanlopen. Ze heeft een paar uur melkmonsters genomen op boerderijen in de omgeving - een bijbaantje - en is voor de rest van de dag beschikbaar voor de wolven en voor het gezin. Met opmerkelijk veel woorden en liefkozingen begroet zij de drie dieren. Pas daarna zijn de mensen aan de beurt. Haar echtgenoot verwelkomt haar met de mededeling, dat hij de door Igor verlangde onderdanigheid ten eeuwigen dage níet zal demonstreren. Meteen is er oprechte verontwaardiging bij Grada. “Ik zeg vaak genoeg tegen Ben en de kinderen: Ga nou ‘ns naar binnen bij de wolven, maar dan moeten jullie wel op je rug gaan liggen. Maar denk je dat ze dat doen? Nee hoor, terwijl die dieren dat wel verwachten. Dat hoort nou eenmaal zo!” | En dat blijkt nogal wat te zijn. Ben Brugman kreeg dan ook al jaren geleden het antwoord op vragen die hij vlak na de aanschaf van Igor eens opriep in een artikel over het houden van een wolf als huisdier in een magazine van een dierentuin. Hij schreef toen: “Nu is er soms de strijd om het simpele leiderschap. Maar straks? Straks is Igor ook nog geslachtsrijp en dan komt er óók nog zijn seksuele drift bij. Zal hij dan niet aanspraken willen maken op ‘t geslachtsrijpe vrouwtje in onze groep? ‘t Vrouwtje dat tot op heden de nacht in mijn aanwezigheid doorbrengt?” DE WOLF IGOR BOUWDE EEN BRUIDSKAMER VOOR GRADA BRUGMAN, ZIJN VROUWTJE. Ja dus. Gevoelvol kan Grada Brugman daarover verhalen: “Igors genegenheid voor mij grenst aan het ongelooflijke. Toen hij geslachtsrijp was, voelde hij instinctief ook aan hoe ‘t zat met m’n vruchtbaarheidscyclus. De perioden dat ik moest menstrueren, hield ik vaak zelf niet bij, maar aan de toenaderingspogingen van de wolf merkte ik dat al snel. En op een dag begon ie met het gereedmaken van de bruidskamer. Ja, zo noemen we dat hier... de bruidskamer. Igor maakt dan ondergronds een kamer, soms zelfs verschillende kamers, om de liefde met mij te bedrijven. En Yuri en Anouschka moeten hem bij dat bouwen vaak helpen. Nou, dat vind ik dus vreselijk frustrerend. Zielig, hoor, dat ik nooit op zijn uitnodigingen in kan gaan. Ik los het meestal maar op door bij de ingang te gaan liggen en naar binnen te kijken en hem complimenten te maken over zijn bouwkunst. Soms gaat ie de ruimten dan nog vervolmaken. In zulke nare situaties kan ik hem alleen maar wat extra-aandacht geven. Dan ga ik Igor lekker kammen, borstelen en knuffelen. Weet je voor wie het allemaal ook erg zielig is? Voor Anouschka. Die is hevig verliefd op Igor, maar hij wil niks van haar weten. De wolvin voelt dat ik Igor uiteindelijk steeds moet afwijzen en is dan geweldig jaloers op me. Dan pakt ze mij bijvoorbeeld de borstel af of ze bijt me snel even.” Zo’n vijf jaar geleden nam de familie Brugman, toen zij een jaar in Friesland woonde, Anouschka en Yuri erbij. De wolvin was in Twente gevangen en Yuri in Amsterdam. Fijn gezelschap voor Igor, dachten Grada en Ben, omdat Igor in huis niet meer te handhaven was na het verbod om met het dier te wandelen, en naar een ren moest verhuizen. Matig enthousiast ontving de wolvenleider zijn soortgenoten. Hij tolereert ze nu al die jaren, maar zijn grote liefde is en blijft Grada. Zij kan rekenen op zijn onvoorwaardelijke trouw. In Zoetermeer is Igor wel als echt huisdier opgevoed. Hoewel... feitelijk werd hij behandeld a1s kind. Grada, op zalvende toon: “Als een baby lag ie in een wiegje, compleet met hemeltje en minikruik. Om de twee uur kreeg Igor voeding uit een poppenflesje en daarna werd ie gemasseerd met een nat washandje, als imitatie van de moedertong. Het werd gewoon ons derde kind. Een speels, trots, maar wat schichtig wezen, dat altijd naar boven vluchtte voor het bezoek. Typisch, maar bij onbetrouwbare mensen ging ie zelfs nog een etage hoger.” “ ‘t Is zo’n sociaal dier, jò. Hij moest ons natuurlijk ook beschermen, hè? Zoals die keer dat er een verzekeringsagent bij me binnen was. Die man wilde veel meer dan me een kwitantie aanbieden... Bronstig kwam hij achter me staan, ik voelde me bedreigd en... Igor voelde dat. Van de bovenste etage kwam ie naar beneden sluipen, de ogen groen van agressie. O, daar is m’n wolf, riep ik opgewekt en onmiddellijk raakte de man in paniek Hij vluchtte met de staart tussen zijn benen...” Groot was het verdriet in huize Brugman, toen autoriteiten de familie verplichtten Igor de laan uit te sturen. Dat gebeurde na een pijnlijk voorval in het open veld achter hun huis. Grada ging daar dagelijks met de wolf wandelen en een halfuurtje met het dier staan meehuilen, “een heerlijk ontspannende bezigheid.” Igor viel toen plotseling een jongetje aan, dat met bijtwonden in het ziekenhuis moest worden opgenomen. Grada: “We moesten de wolf toen weg doen. Hij kwam terecht bij mensen in Friesland. Daar had ie het goed, maar ik kon het dier absoluut niet missen. En uiteindelijk zijn we Igor maar achterna gereisd. Ja, we zijn hoofdzakelijk voor Igor naar Friesland toegetrokken. Ik ben blij dat we dat gedaan hebben, want onze band is hier alleen maar sterker geworden. Hier heeft ie de ruimte met z’n vriendjes en ik ben zéker zoveel bij hem - en de twee andere wolven natuurlijk - als in Zoetermeer.” OM GRADA TE STRAFFEN, DUWDE IGOR HAAR OM EN ZETTE ZIJN TANDEN IN HAAR KEEL. Grada Brugman-Laeijendecker voelt zich wolvin onder de wolven. Ze praat met de dieren, laat het zich na ‘t eten wel eens welgevallen dat Igor met zijn onheilspellende muil haar gebit komt schoonmaken – ‘tongkussen’ noemt ze dat – en is zelfs bereid een straf van de leider te ondergaan. “Koste wat kost op voet van gelijkheid leven... dat willen ze! Toen Igor een keer een eend had doodgebeten, strafte ik hem daarvoor. Met één klapje te veel. En hij ging in de aanval. Duwde me om en greep me in de keel... Roerloos ben ik blijven liggen, minutenlang. Igor wilde zijn superioriteit laten blijken. De tanden stonden in m’n vlees en ik zat onder de bloeduitstortingen. Had ik ook maar niet zo stom moeten. zijn.” Ernstig denkt het wolvenwief nog na over haar vergrijp. Op één ervaring is Grada apetrots: ze is als een van de weinige mensen op deze aardbol aanwezig geweest bij de geboorte van wolfjes. Gelukzalig glimlachend: “Anouschka moest vlak nadat wij haar hier naartoe hadden gehaald jongen. Ze trok zich ‘s nachts terug in het hok (waar de dieren eigenlijk bijna nooit zitten) en had vreselijk veel pijn. Ik ben er toen, na mijn nederigheid te hebben getoond, bijgekropen en heb haar gerustgesteld. Erg, hè, zei ik zacht tegen haar. Ja meid, ik ken dat allemaal, want ik heb zelf toch ook twee koters gekregen... ‘k Weet zeker dat mijn woordjes, die de dieren erg goed begrijpen, haar geholpen hebben. Drie jongen kreeg ze. En ik vind dat Anouschka en ik die nacht samen die kindjes hebben gekregen.” Dan is het voedertijd. Grada gaat tussen haar drie beesten in de ren instaan, offreert ze lange slierten, kilo’s zwaar vlees en sluit ‘t dagelijkse ritueel af met stoeien en vrijen met de dieren. Vanzelfsprekend vooral met Igor. Er is een man in het noorden des lands, die het iedereen afraadt een wolf in huis te nemen. “Het kan niet, hoort niet, is onfatsoenlijk, kost veel geld en veel tijd,” zegt die heer wijs. “Het is niet weggelegd voor gewone, normale mensen. Alleen volkomen knotsgekke figuren als wij zouden met een wolf kunnen leven.” Deze man nu acht echter zijn vrouw, die toch zeer innig met de betreffende diersoort omgaat, ook weer niet zo kierewiet. “Goed, ze is wel gek, maar gelukkig niet zo gek als de rest van de mensen om ons heen...” En ze leefden nog lang en gelukkig. |
 In de vrije natuur huilen met de wolven. Vroeger ging Grada met Igor wandelen in de vrije natuur. Soms stond ze dan wel een half uur met het dier mee te huilen. Op last van de politie moet ze nu met haar wolven op het terrein van haar kleine boerderijtje blijven. | |
