Krachtige aanval op iepziekte
13 jun 2005
Krachtige aanval op iepziekte
LEEUWARDEN – Twintig Friese gemeenten gaan in een nieuwe Stichting Iepenwacht samenwerken om de iepziekte te bestrijden. Alle zieke bomen worden gekapt en vervangen, en gezonde iepen (ulmus glabra ‘exoniensis’) worden ingeënt.
De bestrijding van de iepziekte zat de afgelopen jaren in het slop. Door het stopzetten van de subsidie voor de controles en het kappen van zieke bomen besloten veel gemeenten de bestrijding lager op de prioriteitenlijst te zetten. Het gevolg was dat de schimmel ophiostoma ulmi weer sterk om zich heen greep.
De Iepenwacht, die in 1999 is opgericht, heeft besloten een nieuwe organisatievorm op te zetten. De gemeenten zijn niet meer lid, maar vormen het bestuur. De deelnemers hebben voor vijftien jaar een vast bedrag toegezegd dat wordt gestort in een fonds. ,,De iepziektebestrijding hangt dan niet meer af van de begroting van een gemeente’’, legt projectleider C. Kok uit.
Nieuw is verder dat de gemeenten in clusters de controles en het kappen van zieke bomen gaan aanbesteden. Voorheen deden de gemeenten dat elk voor zich. Particulieren kunnen de Iepenwacht gratis inschakelen. ,,We willen niet wachten met het rooien van zieke bomen totdat iemand het geld ervoor heeft. Dat kan desastreuze gevolgen hebben voor iepen die in de buurt staan’’, aldus Kok. Gezonde, monumentale iepen worden door de stichting ingeënt tegen de schimmelziekte.
Verder wil de nieuwe Iepenwacht op grote schaal iepen herplanten. ,,Er worden resistente iepen gekweekt. We willen niet dat de iep uit het landschap verdwijnt. In kustgemeenten is de iep de enige boom die ondanks de zeewind goed wil groeien.’’ De nieuwe stichting wil op termijn ook de kastanjeziekte aanpakken. ,,Momenteel heeft dat nog geen zin. We weten nog te weinig over hoe die zich verspreidt en hoe de ziekte bestreden moet worden’’, aldus Kok.
De iepziekte dook rond 1920 voor het eerst op in Nederland. De schimmel wordt overgedragen via de wortels of door de iepspintkever. De schimmel zorgt ervoor dat het verdedigingsmechanisme van de boom in actie komt en de boom zich ‘afsluit’ van invloeden van buitenaf. De boom neemt dan geen voedsel meer op en sterft af.
Met name in de jaren zeventig was de ziektedruk enorm. Het ministerie van LNV pompte miljoenen euro’s in de bestrijding ervan. Nadat de gemeenten begin jaren negentig de verantwoordelijkheid kregen van het iepziektebeleid steeg het aantal ziektegevallen weer. Het is de bedoeling van de stichting om het aantal te rooien iepen tot 1 procent per jaar te beperken. Momenteel wordt er nog jaarlijks zo’n 5 procent gekapt. Fryslân telt naar schatting nog 75.000 iepen.
Bron: Friesch Dagblad (13-06-2005)
