Pechtold: raadsverkiezingen spreiden
11 okt 2005
‘Na volgend jaar geen Maurice-de-Hond-verkiezingen meer’
Pechtold: raadsverkiezingen spreiden
LEEUWARDEN – De raadsverkiezingen van maart volgend jaar zijn de laatste die beheerst kunnen worden door “de Joziassen van Aartsen en Wouter Bossen”. Na 2006 worden de gemeenteraadsverkiezingen gespreid over het land gehouden, zodat ze niet meer als graadmeter voor de landelijke politiek kunnen gelden.
“Geen Maurice-de-Hond-verkiezingen meer, geen raadsverkiezingen als poll voor de Tweede Kamer. Gemeentelijke verkiezingen kunnen dan echt over gemeentelijke thema’s gaan.” Dat beloofde minister Pechtold (D66) van Bestuurlijke Vernieuwing gisteren tijdens een symposium in Leeuwarden, georganiseerd door D66, VVD en het studiegenootschap Trias Politica van de Thorbecke Academie.
Pechtold bereidt een wetsvoorstel voor dat spreiding van de raadsverkiezingen mogelijk maakt. Hoe dat in z’n werk gaat, is nog niet beslist; het kan bijvoorbeeld per provincie of op alfabetische volgorde. De spreiding van raadsverkiezingen is een van de ondergesneeuwde thema’s uit de Agenda voor vernieuwing van de democratie die de nieuwe ‘kroonprins van D66’ kort voor de zomer presenteerde.
Een andere belofte van Pechtold is verlaging van de drempel om met voorkeurstemmen in de Tweede Kamer te worden gekozen. Nu moet een kandidaat nog een kwart van de ‘kiesdeler’ halen om met voorkeurstemmen in de Kamer te komen; dat is ongeveer 15.000 stemmen. In 2007 (als het kabinet niet eerder valt) zijn 7500 voorkeurstemmen genoeg. PvdA-Kamerlid Tichelaar relativeerde gisteren het effect van die drempelverlaging: “Op basis van de stemuitslag van januari 2003 zou het maar voor één kandidaat verschil uitmaken tussen wel of niet in de Kamer.”
Bij de vorige verkiezingen werd wel een Kamerlid met voorkeurstemmen gekozen: Tineke Huizinga van de ChristenUnie. Zij haalde ook de bestaande drempel van 15.000 ruimschoots en kwam daardoor in de Kamer ten koste van de hoger geplaatste Leen van Dijke. Drempelverlaging zal er volgens Pechtold voor zorgen dat partijen hun kandidatenlijst met meer zorg samenstellen; ze zullen op de lijsten herkenbare vertegenwoordigers van bepaalde groepen zetten. Dat versterkt volgens Pechtold het gezicht van de politiek. “Want wees nou eerlijk: hoeveel namen van leden van de huidige Tweede Kamer kunt u noemen – tien, vijftien?”
Meer aandacht voor personen in de politiek is volgens de D66-bewindsman een remedie tegen de gegroeide afstand tussen burger en politiek (“Iedereen heeft het over een kloof, dus hij moet er wel zijn”). Daarom werkt Pechtold gestaag verder aan de grondwetswijziging die de benoemde burgemeester vervangt door de gekozen. Hij gelooft niet dat het volk slechtere burgemeesters kiest dan de gemeenteraad of (vroeger) de Commissaris van de Koningin: “De huidige burgemeesters zijn benoemd. Toch staat de teller van ‘burgemeesters in de problemen’ deze week al op zes. Goed, laten ze dan in Brabant de eerste keer een Prins Carnaval tot burgemeester kiezen – na vier jaar komen ze daar wel van terug.”
Bron: Friesch Dagblad (11-10-2005)
